1、知至尔后意 诚, 其所厚者薄,yuxnzhr q su b zh hu意 诚 尔后心 正, 而其所薄者厚,xnzhushnxi wizh yu y c wizh bn心 正 尔后 身 修, 未之有也。此 谓知本,shnxi uji q c wizh zh zh y身 修尔后家齐, 此谓知之至也。ji qugu su wich zh家齐尔后国治, 所谓 诚 其意者,guuti nxi png w z q y r xi 国治尔后 天 下 平。 毋自欺也。如 恶恶臭,z ti n z y zh sh r n r hoho s c zh wi z qi 自 天 子以致于庶人, 如好好色,此 之谓自谦。
2、y sh ji y xi shnwibn g j n z b shn q d壹是皆以修 身 为本。 故君子必 慎 其独也。-2-xi or nxi n j wi bn zng z yu sh m su sh小 人 闲 居为不 善, 曾 子曰:“十 目所视,w su b sh shusu zh q yn h无微不至, 十 手 所指,其 严乎!”ji nj n z uynr n f r n w dnshn见 君子尔后厌然, 富润屋,德 润 身,yn q br zhn xngung t pn掩其不 善,而著其 善。 心 广 体胖,r nzh sh j g人之视己, 故君子必 诚 其意。r ji f
3、ignr n sh yn zhn b q如 见 其肺肝然, 诗云:“瞻 彼淇澳,z h y l zh y y则何益矣。 绿竹猗猗,c wng y zhng x wi yuf ij n z r qi r cu此谓 诚 于 中,形 于外。 有斐君子,如 切如磋,g y r zhu r m s x xi n x故君子必 慎 其独也。 如 琢 如磨,瑟 兮 僩 兮,-3-h x xun x yuf ij n z mnzh b nng wng y赫兮 喧 兮,有斐君子, 民之不 能 忘 也。zhng b k xun x sh yn w h qi nwng bng终 不行 諠 兮。” 诗云:“於戏!前 王
4、 不 忘。 cu zh doxu y j n z xi xi r qn q qn如切如磋者,道 学也; 君子 贤 其 贤 而亲其亲, zh z xi y xi or n l l r l l 如 琢 如磨者,自 修也; 小 人乐其乐而利其利,sn x zh xn l y c y m瑟兮 僩 兮者,恂 溧也; 此以没世不 忘 也。 x xun x zh wi y y kng go yu k赫 兮 喧 兮 者,威 仪 也; 康 诰曰:“克 明 德。yuf ij n z t iji yu有斐君子, 大 甲曰: k xun x zh g ti nzh mng m终 不行 諠 兮者, “顾 是 天 之 明
5、 命。oshn d di n yu kng j n d道 盛 德至 善, 帝 典曰:“克 明 峻德。-4-传承国学文化弘扬民族精神品读圣贤经典开启智慧人生ji zwnsu zh皆自明也。惟民所止。t ng zh pnmng yugu r shyn mnmnhung ni o汤 之盘 铭曰:“苟 日 新,诗云:“缗 蛮 黄 鸟,r r xn yu r zh y qi y日日新,又日新。止于丘隅。kng go yuzu xnmz yu zh zh q su zh康 诰曰:“作 新 民。子 曰:“于 止,知 其 所 止,sh yuzhusu ji bngk y r r b ni o h诗曰:“周 虽
6、旧 邦,能够人而不如鸟乎?q mng wixnsh ynm w其命维新。“穆 穆 文 王,sh g j n z w yw j x j ng zh是故君子无所不用其於缉熙敬止。j ir nj nzh y极。为人君止于仁,n bng j qi n l nchnzh y“邦 畿 千 里,为人臣止于敬,-5-n z zh y xi o z b d为人子止于 孝, 则不得其 正, zh y c yusu kng j z为人父止于慈, 有所 恐 惧,则不得其 正,y gunji ozh y xn yusu ho l 与国人 交 止于信。 有所好乐,则不得其 正,z yu t ng s yu r n y y
7、usu yuhun z子曰:“听 讼,吾 犹人也,有所忧 患,则不得其 正。b y sh w sng h xn b ziyn shr b必也使无 讼 乎!” 漫不经心,视 而不 见,ng zh b t ng 无 情 者不得尽其辞, 听 而不闻, wnzhizh bn sh zh qi大畏民志,此谓知本。 食而不知其味,su wixi shnzizh xnzh c w所谓修 身 在 正 其心者,此谓修 身 在 正 其心。shnyusu f 身 有所忿懥,-6-i q ji zi xi q shn ti nxi xi n y所 谓 齐 其 家 在 修 其 身 天 下 鲜 矣。zh g ynyuzh
8、 yu者, 故谚有之曰:nzh q su qn i r p yn r n m z zh 人之其所亲爱而辟焉, “人 莫之其子之恶,zh q su ji n w yn m miozh shu之其所 贱 恶而辟焉, 莫知其 苗 之 硕。ij yn c wishn b xi 之其所畏 敬 而辟焉, 此谓 身 不修, su i j n yn b k y q之其所哀矜而辟焉, 不能够齐其家。 su o du yn su wi zh b xi n q之其所敖惰而辟焉, 所 谓 治 国 必 先 齐 其 家o r zh q故好而知其恶, 者, mizh q ji b k ji o恶而知其美者, 其家不行 教,
9、-7-r nng ji or nzh wwi yu xu yng z u ji 而能教人者,无之。未有学养子尔后嫁者 j n z b ch ji y故君子不出家,也。r cho y ji r n y xng r 而成教于国。一家仁,一国兴仁;xi ozh su y sh j n y ji r ng y xng r 孝者,因此事君也;一家让,一国兴让;t zh su y sh zhng ynt n l zu lu 悌者,因此事长也;一人贪戾,一国作乱,c zh su y sh zh j r c慈者,因此使众也。其机这样。o yu boch zi ynf nsh“如 保赤子。此谓一言偾事,xnch
10、ng qi su b zhndng gu心诚求之,虽不中,一人定国。b yun yyoshnshuiti nxi y r 不远矣。尧舜率天下以仁,-8-r mncng zh zh r nzh而民从之;而能喻诸人者,ji ushu y bizh yu y桀纣率天下以暴,未之有也。而民从之。故治国在齐其家。 su l ng f n q su hn t ozh yoyo其所令反其所好,“桃 之 夭 夭,n b c y zhnzhn zh z y gu而民不从。其叶蓁蓁,之子于归, j n z yuzh j y是故君子有诸己,宜其家人。uqi 尔后求诸人,宜其家人, zh j uf izh r u k
11、 y ji ogu无诸己,尔后非诸人。尔后能够教国人。su cng h shn bny xi ng d所藏乎身不恕,“宜 兄宜 弟。-9- xi ng yng l ol o nxng xi 宜 兄 宜弟, 上 老老,而 民 兴 孝,n shng zhng zhng nxng t 尔后能够 教 国人。 上 长 长,而民 兴 弟, y t ng x g n b b“其 仪 不 忒, 上 恤 孤,而 民 不 倍,zhng sh s y j n z yuxi j zh do y正 是四国。” 是以君子有絜矩之道也。i f z xi ng d z f su w y sh xi 其为父子 兄 弟足法, 所
12、恶于 上,毋 以使下;umn f zh y su w w y sh尔后民法之也。 所恶于下,毋 以事 上;izh ji su w qi n w y xi nh此谓治国在齐其家。 所恶于 前,毋 以 先 后;i png ti n xi su w hu w y cng qi 所 谓 平 天 下 在 治 其 国 所恶于后,毋 以 从 前;zh su w y ji o y zu者, 所恶于右,毋 以 交 于左;-10-su w zu wu mn j r zhn所恶于左,毋 以 交 于右,民具尔 瞻。c zh wixi o yugu zh b k y b此之谓絜矩之道。 有国者不能够不 慎, zh j
13、n z pi ti nxi l y“乐只君子, 辟则为 天 下戮矣。mnzh f m sh yn ynzh wisng sh民 之 父 母。” 诗云:“殷 之 未 丧 师,nzh su hohozh k pishng dn y yn民之所好好之, 克配 上 帝,仪 监 于殷,nzh su w zh j nm民之所恶恶之, 峻 命 不易。 m do dng z此之谓民之父亲母亲。 道得 众 则得国,n ji b nnshn sh zh sh gu“节彼南 山, 失 众 则失国。ishnyn h h sh yn sh j n z xi nshn h d维石岩岩,赫赫师尹, 是故君子 先 慎 乎德,
14、-11-yu d c yur r r 有德此有人, 亦悖而入;yur n c yu t hu zh yr ch有人此有土, 货悖而入者,亦 悖而出。yu t c yuci kng g有土此有财, 康 诰曰:yuci c yuyimng b ch有财此有 用。 “惟 命 不于 常。d zh bn y cizh m y dosh德者本也,财者末也。 道 善 则得之,wibnni m zhng mnsh du sh zh y外本内末,争 民施夺, 不 善 则失之矣。 ci j nsn ch sh yu是故财聚则民散, 楚 书曰:c ch gu y wibo财散则民聚。 “楚 国无认为宝,nbr ch
15、 zh wn y w是故言悖而出者, 惟 善 认为宝。-12-ji f nyu r nzh ynsh xnhozh舅犯曰: 人之彦 圣,其 心好之,wng r ibo b ch ru kuch“亡 人无认为宝, 不啻若自其口出。nqn y wibo shng r 仁亲认为宝。” 实 能 容 之, yu y nng bo w z sn l 秦誓曰: 以 能 保我后代黎民,ru yu y ji yu l zi“若有一介 臣, 尚 亦有益哉!dundun x w t j nzh yu j mo j y w断 断 兮,无他技, 人之有技,瑁 嫉以恶之, xnxi xi yn r 其心休休焉, 人之彦
16、圣, yur ng yn r wizh b b t ng其若有 容 焉。 而违之俾不 通。 j yuzh sh人之有技,若己有之; 实不 能 容,-13-y bn tu ng yun gu以不 能 保我后代黎民, 退而不 能 远,过 也。 yu dizi h亦曰殆哉!” 好人之所恶,恶人之所好,nr nf ng li zh shi f nzh x唯仁人 放 流之, 是谓拂人之 性,bng zh s y t ng zhng gu zi b d迸 诸四夷,不与 同 中 国。灾必逮夫 身。iwnwinng i r n sh j n z yu d此谓唯仁人为 能 爱人, 是故君子有大道,nng wn
17、b zhng xn y d能 恶人。 必 忠 信以得之,ng j ji ot i y sh zh见 贤 而不 能 举, 骄 泰以失之。j ng xi n mng y shng ciyu d举而不 能 先,命 也。 生 财有大道,ng tu shng zh zh zhng sh zh zh gu见 不 善 而不 能 退, 生 之者 众,食 之者寡,-14-izh zh j ng zh zh shmng xi n z yux m sh为之者疾,用之者舒,孟献子曰:“畜马乘,ihng z j t 则财恒足矣。不察于鸡豚;nzh y ci f shnf bng zh ji b x ni 仁者以财发身,伐冰之家,不畜牛羊;nzh y shn f cbishng zh ji 不仁者以身发达。百乘之家,iyushng h